Deze bladzijde weergeven in het:  Frans Nederlands |
|
 |
Coronavirus (Covid-19 bij dieren)
Informatie voor dierenartsen, houders van huisdieren en nutsdieren, en laboratoria.
Informatie betreffende de Risk Assessment Group - Covid Animals (RAGCA). |
| Risk Assessment Group - Covid Animals (RAGCA) en Wetenschappelijk Comité |
| |
Risicoevaluatiegroep voor Covid bij dieren “Risk Assessment Group-Covid Animals”
AANBEVELINGEN EN DOCUMENTEN UITGEBRACHT DOOR DE RAGCA
De volgende lijst bevat de aanbevelingen, adviezen, standpunten, mededelingen en opmerkingen van de RAGCA in verband met zijn werkzaamheden op het gebied van de diergezondheid als dit te maken heeft met de besmetting of het risico op besmetting met SARS-CoV-2 bij dieren en de gevolgen daarvan voor de volksgezondheid.
WETENSCHAPPELIJK COMITÉ INGESTELD BIJ HET FAVV
|
| Besmetting met SARS-Cov-2 bij dieren: aangifteplichtige dierziekte |
| |
In het kader van de COVID-19 pandemie en het vaststellen van besmetting met het SARS-CoV-2 bij bepaalde diersoorten werd er besloten om de besmetting met dit virus op te nemen in de officiële lijst van de aangifteplichte dierziekten. Deze aangifteplicht is sinds 29 juni 2020 verplicht voor alle houders van dieren, dierenartsen en laboratoria.
Hoewel de overdracht van het SARS-CoV-2 hoofdzakelijk plaatsvindt tussen mensen onderling en er sinds het begin van de pandemie slechts enkele gezelschapsdieren (met name katten) in België werd gediagnosticeerd met dit virus, is toch enige waakzaamheid geboden, voornamelijk dan bij bepaalde dieren die gevoeliger zijn voor het virus (katten, goudhamsters en marterachtigen o.a. fret, nerts).
Bij een ernstige verdenking van de ziekte op basis van de klinische symptomen* of laboresultaten, dient de dierenarts dit te melden aan de lokale LCE via de procedure van meldingsplicht (zie in te vullen formulier). De contactgegevens van de LCE’s (e-mailadressen voor verplichte meldingen) zijn terug te vinden op de webpagina http://www.favv.be/professionelen/contact/lce/
e dierenarts kan op vrijwillige basis steeds beslissen om een staal te nemen en een analyse te laten uitvoeren zoals in het geval van een uitsluitingsdiagnose*, en waarbij melding vooraf aan de LCE niet nodig is. Staalname en analyse zijn enkel verplicht indien hiervoor instructies worden gegeven door de LCE. In dit laatste geval zijn de kosten voor de staalname en de analyse ten laste van het FAVV. Indien een positief resultaat bekomen wordt bij de analyse, dan wordt, naast de verplichte meldingsplicht, aangeraden om ook hier de richtlijnen van het RAGCA op te volgen. Zo dient het gezelschapsdier in quarantaine (thuisisolatie) gehouden te worden en moeten hierbij de nodige hygiënemaatregelen toegepast worden.
Meer informatie over de besmetting met SARS-CoV-2 bij dieren kan u raadplegen via volgende link: http://www.favv-afsca.fgov.be/professionelen/publicaties/mededelingen/covid19/dieren.asp
De wijziging van betreffende wetgeving kan u raadplegen via volgende link: http://www.ejustice.just.fgov.be/eli/besluit/2014/02/03/2014024064/justel
* De dierenarts kan zich baseren op de richtlijnen van het RAGCA, nl om te bepalen of het ziektebeeld van het dier en de context (zoals een eigenaar die gediagnosticeerd zou zijn met SARS-CoV-2) sterk doen denken aan een besmetting met het virus (Aanbevelingen van RAGCA betreffende de diagnose van SARS-CoV-2 bij gezelschapsdieren en de rapportering van laboresultaten).
|
| Epidemiologisch toezicht op het SARS-CoV-2-virus bij dieren en om de verspreiding ervan in nertsenhouderijen
te voorkomen |
| |
EPIDEMIOLOGISCH TOEZICHT OP HET SARS-COV-2-VIRUS :
ALGEMEEN VOOR ALLE DIERSOORTEN – VERSTERKT TOEZICHT IN NERTSENHOUDERIJEN
Sinds 29 juni 2020 is de besmetting met het SARS-CoV-2 bij dieren een aangifteplichtige dierziekte (zie newsletter http://www.favv-afsca.fgov.be/newsletter-da-vt/newsletter295_nl.asp ).
De opvolging van de epidemiologische situatie van het SARS-CoV-2-virus bij dieren is belangrijk aangezien dit kadert in het vergroten van de algemene kennis over het virus en kan helpen voorkomen dat er een reservoir voor het virus in de betrokken diersoorten ontstaat.
De dierenartsen die stalen nemen bij dieren in geval van een ernstige verdenking van besmetting met het SARS-CoV-2-virus (enkel op instructie van de LCE) of op vrijwillig initiatief (voor uitsluitingsdiagnose), dragen hier reeds aan bij(1).
Een specifiek toezicht op het SARS-CoV-2-virus werd toegepast voor de nertsenhouderijen in België in de loop van het jaar 2020(4) aangezien bewezen is dat nertsen (marterachtigen) gevoeliger zijn voor het virus, en er reeds meerdere besmettingen werden vastgesteld in nertsenbedrijven in verschillende landen (onder andere in Nederland, Denemarkenen de Verenigde Staten). Deze monitoring werd in 2021 en opnieuw in 2022 opgeschort, aangezien alle resterende actieve Belgische bedrijven hun activiteiten hadden stopgezet of opgeschort.
Een Ministerieel Besluit dat de verplichte uitvoering van deze bepalingen mogelijk maakt en maatregelen betreft voor het epidemiologisch toezicht op het SARS-CoV-2 bij dieren werd op 26 augustus gepubliceerd, rekening houdend o.a. met de aanbevelingen van het RAGCA2 (Risk Assessment Group Covid Animals(3)). De voorziene maatregelen zijn als volgt :
Voor alle diersoorten
De analyses van de stalen ter opsporing van de aanwezigheid van het SARS-CoV-2-virus of van antistoffen daartegen dienen te gebeuren in laboratoria aan de hand van gevalideerde testen. De resultaten van alle analyses (dus ook de negatieve resultaten) zullen verzameld en verwerkt worden om de epidemiologische situatie van het SARS-CoV-2-virus bij dieren nauw op te volgen. Analysekosten en andere bijkomende kosten zijn ten laatste van de eigenaar of houder van het dier, behalve in het geval de analyses gevraagd werden door de Lokale Controle Eenheid (LCE) dan zijn de kosten ten laste van het FAVV.
Enkel voor nertsenhouderijen
De verantwoordelijke van een nertsenhouderij dient :
- bioveiligheidsmaatregelen toe te passen op zijn bedrijf om de insleep en de verspreiding van het SARS-CoV-2 virus te voorkomen;
- de LCE onmiddellijk op de hoogte te brengen wanneer hij een abnormale mortaliteit of morbiditeit vaststelt bij de productienertsen, of er andere redenen zijn die een besmetting met het SARS-CoV-2-virus doen vermoeden.
Deze twee punten werden eerder al aanbevolen door de RAGCA, en de nertsenhouders werden hierover persoonlijk geïnformeerd door het FAVV.
Naast dit passief toezicht heeft het FAVV bovendien begin september 2020 een monitoring opgestart op alle nertsenbedrijven om actief op te sporen of er zich besmettingen met het virus voordoen, of voorgedaan hebben, bij nertsen in België (instructie). De analysen werden uitgevoerd door Sciensano (het Nationaal Referentie Laboratorium voor de SARS-CoV-2-besmetting), en de kosten hiervan waren ten laste van het FAVV. Toen alle nertsenbedrijven in België hun activiteiten staakten (januari 2021), werden geen besmetting bij de nertsen vastgesteld (479 serologische en 205 virologische testen, alle negatief) (5).
(1) http://www.favv-afsca.fgov.be/newsletter-da-vt/newsletter295_nl.asp
(2) In de praktijk: een 15-tal nertsenhouderijen in Vlaanderen (activiteit toegelaten tot 1 december 2023) - geen enkel in Wallonië waar de activiteit verboden is.
(3) Ministerieel besluit houdende dringende
maatregelen voor het epidemiologisch toezicht op het SARS-CoV-
2-virus bij dieren en om de verspreiding ervan in nertsenhouderijen
te voorkomen (PDF)
(4) http://www.favv.be/professionelen/publicaties/mededelingen/covid19/_documents/20200616
_RAGCA-Surveillance-nertsenbedrijven-BE-v-NL.pdf (PDF)
(5) http://www.favv.be/professionelen/publicaties/mededelingen/covid19/dieren.asp#ragca
(6) Zoönotisch risico van SARS-CoV-2 besmetting van mensen door geïnfecteerde nertsen (https://www.favv-afsca.be/professionelen/publicaties/mededelingen/covid19/_documents/RAGCA-mink-DK-SARS-CoV-2_NL.pdf) (PDF) |
| Informatie voor laboratoria |
| |
MELDINGSPLICHT VAN DE RESULTATEN VAN LABORATORIUMANALYSEN VOOR HET SARS-COV-2-VIRUS BIJ DIEREN
Hierbij informeren wij u over de publicatie van het Ministerieel besluit van 24/08/2020 houdende dringende maatregelen voor het epidemiologisch toezicht op het SARS-CoV-2-virus bij dieren en om de verspreiding ervan in nertsenhouderijen te voorkomen1.
Dit ministerieel besluit voorziet in hoofdstuk II “Bepalingen betreffende het epidemiologisch toezicht op andere dieren dan productienertsen” een aantal richtlijnen bedoeld voor laboratoria die analyses uitvoeren voor het SARS-CoV-2-virus bij andere dieren dan productienertsen :
- Het laboratorium maakt gebruik van gevalideerde testen ter opsporing van de aanwezigheid van het SARS-CoV-2-virus of van de antistoffen daartegen;
- Het laboratorium is verplicht om voor elke analyse voor het SARS-CoV-2-virus of antistoffen daartegen de volgende gegevens over te maken aan het FAVV op het e-mailadres covidanimals@favv-afsca.be – het is aangeraden om de rapportering maandelijks uit te voeren en hiervoor de Excel tabel in bijlage (XLS) :
- de bemonsterde diersoort;
- het gebruikte type test (opsporing van het SARS-CoV-2-virus of van antistoffen daartegen);
- de reden voor de aanvraag;
- de volledige naam van de gebruikte test;
- het type bemonstering dat werd uitgevoerd;
- de datum van uitvoering van de bemonstering;
- de datum waarop het laboratorium de diagnostische test heeft uitgevoerd;
- het resultaat (de resultaten) dat (die) werd(en) verkregen: positief, negatief of niet sluitend.
- Het laboratorium is verplicht om het FAVV op de hoogte te brengen van elk niet-conform resultaat verkregen uit de bovengenoemde tests. De melding dient onmiddellijk binnen de 48 u gebeuren na de initiële vaststelling aan de Lokale Controle Eenheid (LCE) van de provincie waar het laboratorium gevestigd is door het Excel bestand in bijlage aan te vullen met de analyse gegevens en door te sturen naar het emailadres voor meldingen aan de LCE en naar de hoofdzetel van het FAVV (NOTIF.FSC@favv-afsca.be).
Analysekosten en andere bijkomende kosten zijn ten laatste van de aanvrager van de analyse, behalve in het geval de analyses gevraagd werden door de Lokale Controle Eenheid van het FAVV. Dan zijn de kosten ten laste van het FAVV.
De doelstelling van deze gegevensverzameling is van algemeen belang en past in het kader van de bestrijding van de verspreiding van het SARS-CoV-2-virus. Deze gegevens worden verwerkt om de kennis over het SARS-CoV-2-virus te verbeteren en om de epidemiologische situatie bij dieren op te volgen.
In toepassing van hetzelfde ministeriële besluit werd een specifiek toezicht op het SARS-CoV-2-virus uitgevoerd op de nertsenbedrijven in België, aangezien bewezen is dat nertsen (marterachtigen) gevoeliger zijn voor het virus en er reeds meerdere besmettingen werden vastgesteld in nertsenhouderijen in verschillende landen. Deze analyses worden uitgevoerd door Sciensano.
Meer informatie betreffende de besmetting met het SARS-CoV-2 bij dieren kan u terugvinden via volgende link : http://www.favv.be/professionelen/publicaties/mededelingen/covid19/dieren.asp
1 zie Ministerieel besluit houdende dringende
maatregelen voor het epidemiologisch toezicht op het SARS-CoV-2 virus bij dieren en om de verspreiding ervan in nertsenhouderijen
te voorkomen
|
| |
ACTIVITEITEN VAN DE DIERENARTSEN
De activiteiten van de dierenartsen, waaronder deze van de inseminators, en inclusief alle verplaatsingen die nodig zijn om deze activiteiten uit te oefenen, behoren tot de activiteiten beschouwd als “essentiële” die toegelaten zijn sinds het begin van de pandemie
--------------------------------------------------------------------------
BESMETTING DOOR HET SARS-COV-2-VIRUS (de ziekteverwekker van Covid-19 bij de mens) BIJ HUISDIEREN
- Coronavirus en huisdieren: de feiten (Update: 31 maart 2020)
(Prof. Etienne THIRY, Faculteit Diergeneeskunde, Universiteit van Luik,
met medewerking van Prof. Hans Nauwynck en Prof. Jeroen Dewulf, Universiteit Gent)
- Sinds 29 juni 2020 is het SARS-CoV-2-virus opgenomen in de officiële lijst van de aangifteplichtige dierzieken. Voor meer informatie zie luik “Besmetting met het SARS-CoV-2-virus bij dieren: Aangifteplichtige dierziekte”.
- Naast de aangifteplicht die geldt m.b.t. positieve analyseresultaten (cf. vorige punt) om de kennis over Covid-19 (SARS-CoV-2) te verbeteren, is een epidemiologische opvolging bij alle dieren in België voortaan verplicht. Deze opvolging gebeurt door middel van de verzameling van alle resultaten van de diagnostische tests uitgevoerd bij dieren in het kader van een vermoeden van besmetting met het SARS-CoV-2-virus.
Deze bepaling, alsook de bepaling m.b.t. het instellen van een monitoring in nertsenfokkerijen zijn opgenomen in een nieuw Ministerieel besluit houdende dringende maatregelen voor het epidemiologisch toezicht op het SARS-CoV-2-virus bij dieren en om de verspreiding ervan in nertsenhouderijen te voorkomen, dat in voege is getreden op 26 augustus 2020.
- Raadpleeg voor meer informatie deze link naar het luik “Epidemiologisch toezicht op het SARS-CoV-2-virus bij dieren en om de verspreiding ervan in nertsenhouderijen te voorkomen – Wettelijke voorschriften”.
Mijn cliënt is Covid-19-positief en leeft samen met zijn/haar hond, kat, fret of hamster, kan ik het dier ontvangen in mijn consultatieruimte?
In dit geval is het aangeraden om het dier niet naar uw consultatieruimte te laten komen omdat het dier niet alleen passieve drager kan zijn van het virus, maar het virus zich bij de kat, fret en goudhamster kan vermenigvuldigen en deze dieren dus zelf het virus kunnen uitscheiden en op die manier het virus ook kunnen meebrengen naar uw praktijk. Honden zouden minder vatbaar zijn voor het virus dat Covid-19 veroorzaakt. Ook voor honden dienen er echter voorzorgsmaatregelen te worden genomen.
Indien het geen dringende zorgen betreft, kan u best de consultatie uitstellen tot na een volledige herstel na ziekte voor de eigenaar. Als het dier toch absoluut onderzocht moet worden, kan het gebracht worden door een kennis van uw cliënt die aangeraden moet worden bijzonder voorzichtig te zijn en alle beschermingsmaatregelen na te leven; die persoon moet dus, net zoals u, zijn handen nauwgezet wassen en desinfecteren na elk contact met het dier (zie ook maatregelen na het onderzoeken van een verdacht besmet dier hieronder).
Mijn cliënt biedt een hond, kat, fret of een hamster aan die klinische tekenen vertoont van Covid-19 (koorts, ademhalingsproblemen, lopende neus) : moet ik een Covid-19-test uitvoeren?
Een aanvraag zal kunnen worden ingediend bij een laboratorium dat een gevalideerde specifieke genetische methode heeft ontwikkeld ter opsporing van het virus dat Covid-19 veroorzaakt (SARS-CoV-2) of dat beschikt over een gevalideerde specifieke serologische test ter opsporing van een besmetting met SARS-CoV-2.
Precieze aanbevelingen werden door de Risk Assessment Group-Covid Animals gegeven en gepubliceerd. Deze aanbevelingen kunnen worden geraadpleegd via de volgende link: Aanbevelingen van de RAGCA betreffende de diagnostiek van SARS-CoV-2 bij gezelschapsdieren en de rapportering van de laboresultaten (PDF) -Guidance document OIE: Considerations for sampling, testing, and reporting of SARS-CoV-2 in animals (PDF)
Welke beschermingsmaatregelen moet ik als dierenarts nemen als ik een hond, kat, fret of hamster moet onderzoeken die verdachte klinische tekenen vertoont of die afkomstig is uit een gezin waar een gezinslid besmet bent geraakt met Covid-19?
Indien u een hond, kat, fret of hamster moet onderzoeken die klinische tekenen vertoont die mogelijk veroorzaakt worden door Covid-19 of die uit een gezin komt waar een Covid-19 patiënt aanwezig is, kan u best beschermende kledij dragen bestaande uit een wegwerpschort, wegwerphandschoenen, veiligheidsbril en mondmasker. Deze maatregelen zijn in het bijzonder van belang bij het onderzoeken van katten, fretten of hamsters daar deze mogelijk zelf het virus kunnen uitscheiden. Honden zouden minder vatbaar zijn voor het virus dat Covid-19 veroorzaakt.
Moet ik mijn praktijk schoonmaken en desinfecteren nadat ik een dier heb ontvangen met verdachte klinische symptomen of dat uit een gezin komt waar een van de gezinsleden getroffen is door Covid-19 (de ziekte die wordt veroorzaakt door het SARS-CoV-2-virus)?
Als u een hond, kat, fret of hamster in uw praktijk hebt onderzocht die klinische symptomen heeft die kunnen worden veroorzaakt door het SARS-CoV-2-virus of die afkomstig is uit een gezin waar een van de gezinsleden (vermoedelijk) getroffen is door Covid-19, is het aan te raden - na afloop van de consultatie - alle plaatsen waarmee het dier in aanraking is gekomen grondig schoon te maken en te desinfecteren. U moet ook uw handen en de gebruikte apparatuur grondig reinigen en desinfecteren. De gebruikelijke ontsmettingsmiddelen zijn werkzaam tegen het virus dat Covid-19 veroorzaakt (de lijst van biociden die werkzaam zijn tegen het SARS-CoV-2-virus is beschikbaar via het luik “Biociden die werkzaam zijn tegen dit virus”). Het verdient altijd de voorkeur dat een dier in een kooi wordt gebracht en daar zoveel mogelijk blijft. Deze maatregelen zijn vooral belangrijk bij het onderzoeken van katten, fretten of hamsters, omdat ze het virus mogelijk kunnen uitscheiden. Honden zouden minder vatbaar zijn voor het virus dat Covid-19 veroorzaakt.
Hoe dient men de gezelschapsdieren van besmette patiënten thuis te verzorgen?
Er wordt aangeraden om gezelschapsdieren van besmette patiënten ter plaatse en zoveel mogelijk binnen te houden, maar toch nauw contact tussen de patiënt en deze dieren te vermijden. Weliswaar dient verder aandacht besteed te worden aan het welzijn van het dier en dient het dier regelmatig te worden uitgelaten met inachtneming van de regels voor fysieke afstand in de mate van het mogelijke. Bij een ziekenhuisopname van de eigenaar dient het gezelschapsdier best verzorgd te worden ter plaatse in de vertrouwde omgeving door een naast familielid of een kennis.
Eveneens wordt aangeraden om het contact met de gezelschapsdieren bij besmette patiënten zoveel mogelijk te beperken en alle hygiënemaatregelen na te leven.
Zie ook de richtlijnen onder het tabblad betreffende dierenzorg: "Huisdieren".
Wat is het risico indien ik gebeten of gekrabd word door een hond, kat, fret of hamster die mogelijk positief is voor het SARS-CoV-2-virus?
Krabben en beten van aan het SARS-CoV-2 gevoelige dieren worden momenteel niet erkend als een wijze van overdracht van het COVID-19-virus (dat hoofdzakelijk via de ademhalingswegen wordt overgedragen). Maar elke kras of beet van een dier vormt een risico voor een reeks andere ziekteverwekkers. De wond moet daarom onmiddellijk worden gereinigd en ontsmet en er moet onmiddellijk een arts worden geconsulteerd.
Kan een huisdier besmet worden met de verschillende varianten van SARS-CoV-2 (de verwekker van Covid-19)?
Huisdieren die reeds bekend zijn als gevoelig voor de oorspronkelijke SARS-CoV-2-stam (katten, fretten, hamsters en in mindere mate honden) bleken ook gevoelig te zijn voor de andere SARS-CoV-2-varianten. Achteraf gezien bleken de infecties niet ernstiger of frequenter te zijn dan voorheen bij gezelschapsdieren die gevoelig voor de verschillende varianten van SARS-CoV-2 zijn. Ook werd meestal vastgesteld dat een eerder besmette mens in contact was geweest met de besmette dieren. De infectie wordt meestal van mensen op hun huisdieren overgedragen.
Zie ook de mededelingen van de RAGCA over SARS-CoV-2-varianten ("Variant of Concerns"):
Mededeling van de RAGCA aan de praktijdierenartsen betreffende de “variants of concern” (VoC’s) van het SARS-CoV-2 bij de gezelschapsdieren (PDF)
Mededeling van de RAGCA aan de autoriteiten betreffende de “variants of concern” (VoC’s) van het SARS-CoV-2 bij de gezelschapsdieren (PDF)
Voor meer info en aanvullende FAQ’s, zie ook de algemene richtlijnen onder het tabblad "Huisdieren".
Besmetting met het SARS-CoV-2-virus (ziekteverwekker van Covid-19 bij de mens) bij nutsdieren
Er is momenteel geen enkel bewijs voor de overdracht van het SARS-CoV-2-virus (de ziekteverwekker van Covid-19 bij de mens) van de mens op nutsdieren (behalve bij gehouden marterachtigen). Van de wasbeerhond, die in sommige landen ook in gevangenschap wordt gefokt voor bontproductie, is ook bekend dat hij gevoelig is voor SARS-CoV-2-besmetting.
Het voorkomen van besmetting met het SARS-CoV-2-virus in nertsen- of frettenhouderijen .
Er werd aangetoond dat marterachtigen, waaronder nertsen, vatbaarder zijn voor besmetting met het SARS-CoV-2-virus en in verschillende landen (onder anderen in Nederland, Denemarken en de Verenigde Staten) werden nertsenhouderijen positief bevonden voor dit virus.
Om onze nertsenhouderijen en de personen die in deze bedrijven werken te beschermen, werd een Ministerieel besluit houdende dringende maatregelen om een specifiek toezicht uit te oefenen op het SARS-CoV-2-virus en versterkte bioveiligheidsmaatregelen in te stellen in nertsenfokkerijen gepubliceerd. Dit besluit hield met name rekening met de aanbevelingen van de RAGCA (Risk Assessment Group Covid Animals) en met een risicobeoordeling.
Raadpleeg voor meer informatie hieromtrent deze link naar het luik “Epidemiologisch toezicht op het SARS-CoV-2-virus bij dieren en om de verspreiding ervan in nertsenhouderijen te voorkomen – Wettelijke voorschriften”. Zie ook de aanbevelingen voor nertsen- en frettenhouderijen onder het tabblad "Huisdieren".
Er werden geen besmettingen vastgesteld op Belgische nertsenbedrijven tijdens de monitoring die in het najaar van 2020 werd uitgevoerd. Alle nertsenbedrijven die in 2020 nog actief waren, hebben hun activiteiten sinds begin 2021 tot op heden stopgezet of opgeschort. De monitoring is daarom momenteel opgeschort. Eind 2023 wordt de nertsenfokkerij in België officieel verboden.
--------------------------------------------------------------------------
OFFICIËLE ACTIVITEITEN VAN DE ERKENDE DIERENARTSEN - Prioriteitentabel
Gedurende alle insluitingen werden alle officiële activiteiten van de dierenartsen gehouden.
|
| |
BESMETTING MET HET SARS-COV-2-VIRUS (de ziekteverwekker van Covid-19 bij de mens) BIJ HUISDIEREN
--------------------------------------------------------------------------
GEZELSCHAPSDIEREN
Kan mijn gezelschapsdier besmet worden met het SARS-CoV-2-virus (de ziekteverwekker van Covid-19 bij de mens)?
In België zijn er slechts enkele gezelschapsdieren, met name katten, die positief hebben getest op het SARS-CoV-2-virus. Het merendeel van deze dieren leefde geïsoleerd bij personen die besmet waren met Covid-19 of had nauwe contacten met deze personen. Dat wijst er dus op dat deze dieren waarschijnlijk besmet werden door de mensen waarmee ze de woonst deelden.
Experimenteel onderzoek heeft aangetoond dat katten, fretten en goudhamsters ook besmet kunnen worden, maar dat honden zeer weinig vatbaar zijn voor het virus.
Kan een huisdier besmet worden met de verschillende varianten van SARS-CoV-2 (de verwekker van Covid-19)?
Huisdieren die reeds bekend zijn als gevoelig voor de oorspronkelijke SARS-CoV-2-stam (katten, fretten, hamsters en in mindere mate honden) bleken ook gevoelig te zijn voor de andere SARS-CoV-2-varianten. Achteraf gezien bleken de infecties niet ernstiger of frequenter te zijn dan voorheen bij gezelschapsdieren die gevoelig zijn voor de verschillende varianten van SARS-CoV-2. Ook werd meestal vastgesteld dat een eerder besmet persoon in contact was geweest met de besmette dieren. De infectie wordt meestal van mensen op hun huisdieren overgedragen. Als u ziek bent met Covid-19, vermijd dan nauw contact met uw huisdier.
Kan mijn gezelschapsdier besmet worden door de mens? Hoe kan ik mijn dier beschermen?
In zijn advies heeft het Wetenschappelijk Comité ingesteld bij het FAVV aangegeven dat dit risico laag is. Desalniettemin, wordt aan Covid-19 patiënten aangeraden om de nodige hygiënemaatregelen te treffen voor wat betreft contact met hun huisdier (handen wassen na aanrakingen, nauwe contacten met zijn gezelschapdier te beperken, met name het dier niet laten likken aan het gelaat) om te voorkomen dat het huisdier gedurende korte tijd drager en uitscheider van het virus zou worden.
Kunnen gezelschapsdieren de mens besmetten als ze met besmette personen in contact zijn geweest?
Het is gekend dat de omgeving van Covid-19 patiënten zeer sterk gecontamineerd kan zijn. Huisdieren die samenleven met besmette personen kunnen in hoge mate blootgesteld worden aan het virus.
Tot nu toe en in vergelijking met het hoge aantal van besmettingen bij de mensen, zijn er slechts een beperkt aantal gevallen bekend waarbij een gezelschapsdier werd besmet door de mens. Experimentele infecties tonen aan dat voornamelijk katten, fretten en goudhamsters gevoelig zijn voor het virus. Er is tot nu toe één enkel bewijs van besmetting van de mens door zijn gezelschapsdier gerapporteerd (besmettingen van mensen door goudhamsters in Hong Kong). Hoewel het vermoeden bestaat dat het virus dat Covid-19 veroorzaakt bij de mens oorspronkelijk van wilde dieren komt, heeft het zich nu in sterke mate aangepast aan de mens ("gehumaniseerd" virus). Het risico op overdracht van het virus van gezelschapsdieren op de mens is verwaarloosbaar in vergelijking met het risico op overdracht door rechtstreeks contact tussen mensen.
Desondanks wordt het sterk aangeraden om de klassieke hygiëneregels te blijven toepassen (vermijd nauw contact met je dier, vooral als je ziek bent, was je handen na het aanraken van een dier, laat het dier niet likken aan jouw gelaat). Dit enerzijds om te voorkomen dat je het virus zou overdragen op jouw huisdier en om te voorkomen dat jouw huisdier zelf drager en uitscheider van het virus zou worden als gevolg van een omgevingsbesmetting.
Is het nodig/nuttig mijn hond of kat te wassen? Kan ik mijn hond of kat “ontsmetten” zoals ik doe voor mijn handen. Hoe moet dit in de praktijk gedaan worden?
Opgelet,je mag je gezelschapsdier (zowel volledig, als zijn vacht of zijn poten) zeker niet wassen met ontsmettingsmiddelen of andere producten zoals alcoholgel, Dettol, alcohol of bleekwater, want dit kan brandwonden of vergiftiging bij je huisdier veroorzaken.
Het is zeker niet nodig om jouw huisdier elke keer te wassen nadat het buiten is geweest . Het is wel aangeraden om de nodige hygiënemaatregelen te treffen voor contact met jouw huisdier (handen wassen na aanrakingen, niet laten likken aan het gelaat). Als je jouw dier toch zou willen wassen, kan je een dierenshampoo of zachte zeep gebruiken. De pootkussentjes kunnen gereinigd worden met zachte zeep (zeker niet met alcohol).
Welke maatregelen moet ik nemen voor mijn dier als ik ziek word en het dier niet meer kan verzorgen?
Duid een andere persoon aan in jouw omgeving die kan zorgen voor je dier, als je ziek bent door Covid-19 en dat zelf niet meer kunt. Zorg ervoor dat alles wat nodig is voor de verzorging van jouw dier beschikbaar is (voeding voor minstens 2 weken, bedding en eventueel medicijnen).
Bij een ziekenhuisopname van de eigenaar dient het gezelschapsdier best verzorgd te worden ter plaatse in de vertrouwde omgeving door een naast familielid of een kennis.
Eveneens wordt aangeraden om het contact met de gezelschapsdieren bij besmette patiënten zoveel mogelijk te beperken en alle hygiënemaatregelen na te leven.
Hoe verzorg ik de gezelschapsdieren van besmette patiënten?
Mag ik gaan wandelen met een hond die samenleeft met een besmette patiënt?
Het wordt aangeraden om gezelschapsdieren van besmette patiënten ter plaatse te houden en ze zoveel mogelijk binnen te houden, maar ook nauwe contacten tussen de patiënt en deze dieren te vermijden. Het is echter belangrijk om het welzijn van het dier op peil te houden door regelmatig met het dier te gaan wandelen. Weliswaar wordt aangeraden om bij dieren, net zoals bij mensen, fysieke afstand te bewaren van andere dieren en mensen (bijvoorbeeld door het gebruik van een hondenlijn). Vermijd tevens het vrij rondlopen van de hond alsook het laten aaien door andere mensen. Uitwerpselen dienen hygiënisch te worden verwijderd uit de omgeving. Tijdens deze wandelingen is het aanbevolen om plaatsen waar andere dieren zich kunnen verzamelen (parken bijvoorbeeld) te vermijden. Na de wandeling moet je je handen zorgvuldig wassen.
Mag ik mijn kat nog buiten laten?
Je mag je kat nog buiten laten. Indien je echter (vermoedelijk) besmet bent geraakt met Covid-19 , dan wordt aangeraden om je kat zoveel mogelijk binnen te houden, met inachtneming van het dierenwelzijn. Bepaalde katten passen zich trouwens heel goed aan als ze moeten binnenblijven.
Mijn hond of kat is ziek, kan ik nog bij de dierenarts terecht?
Ja, de gezondheid van je huisdier verliezen we niet uit het oog. Bel eerst naar jouw dierenartsenpraktijk om na te gaan of een bezoek vereist is en hoe dit georganiseerd moet worden om jouw dier op de meest geschikte wijze te kunnen behandelen.
Als je besmet bent met Covid-19 (of een andere besmettelijke ziekte), moet je thuis blijven en de contacten met andere personen zoveel mogelijk beperken totdat je bent hersteld:
- Als het om een niet dringende afspraak voor jouw dier gaat (jaarlijkse controle, herhalingsvaccinatie, niet dringende chirurgische ingreep, …) is het aanbevolen om het dierenartsenbezoek van jouw dier in overleg met de dierenarts uit te stellen tot je geen risico meer loopt om de ziekte door te geven.
- Als het om een afspraak voor jouw dier gaat die niet kan worden uitgesteld, neem dat contact op met je dierenarts om de beste manier te bepalen om je dier te behandelen met zo weinig mogelijk risico op het doorgeven van het virus.
Kan ik mijn gezelschapsdier laten vaccineren tegen het SARS-CoV-2-virus?
Momenteel is er geen enkel vaccin beschikbaar tegen een infectie met Covid-19 bij gezelschapsdieren in België. De RAGCA heeft zijn positie betreft vaccinatie van dieren opgesteld.
Standpunt van de RAGCA met betrekking tot vaccinatie van dieren tegen SARS-CoV-2 (PDF)
Deze positie houdt rekening met de epidemiologische situatie zoals gekend op datum dat de opinie werd opgesteld.
Kan ik mijn gezelschapsdier laten testen op het SARS-CoV-2-virus?
Het is mogelijk om testen uit te voeren op gezelschapsdieren. Nadat het dier werd onderzocht, moet je dierenarts, indien nodig, aan jou voorstellen om het dier te laten testen.
Dient een gezelschapsdier dat positief is voor het SARS-CoV-2-virus geëuthanaseerd te worden?
Nee, absoluut niet! Het gezelschapsdier dat besmet is geraakt heeft deze besmetting opgelopen door nauw contact met een persoon die besmet is met het SARS-CoV-2-virus (de ziekteverwekker van Covid-19 bij de mens) . Samen dienen zij in quarantaine gehouden te worden (hierbij moeten de nodige hygiënemaatregelen, zoals handen wassen na aanrakingen, toegepast worden).
--------------------------------------------------------------------------
BEROEPSACTIVITEITEN IN VERBAND MET GEZELSCHAPSDIEREN
Deze maatregelen worden aanbevolen onverminderd de beslissingen van de Regering om al dan niet toelating te geven voor de openstelling van dergelijke activiteiten en de specifieke toegangsvoorwaarden die daarmee gepaard zouden gaan.
Wat zijn de algemene richtlijnen voor beroepsactiviteiten in verband met gezelschapsdieren?
- Personen die op welke manier dan ook betrokken zijn bij beroepsactiviteiten in verband met dieren, zouden hun activiteit niet mogen uitvoeren als ze (vermoedelijk) besmet zijn met het SARS-CoV-2-virus (de ziekteverwekker van Covid-19).
- Diereneigenaars die (vermoedelijk) besmet zijn met het SARS-CoV-2-virus zouden geen beroep mogen doen op dit soort diensten.
- Een gezelschapsdier dat besmet is of ervan verdacht wordt besmet te zijn met het SARS-CoV-2-virus mag pas 14 dagen na het testresultaat worden aangeboden voor dergelijke diensten.
- Voor alle activiteiten geldt dat de algemene hygiëneregels moeten worden nageleefd (was je handen na contact met een dier en vermijd om je gezicht aan te raken alvorens je je handen hebt gewassen).
Wat zijn de algemene richtlijnen voor beroepsactiviteiten met katten, fretten of hamsters?
- Laat geen diereneigenaars of personen toe die (vermoedelijk) besmet zijn met het SARS-CoV-2-virus.
- Ga in de mate van het mogelijke na wat de gezondheidstoestand is van het dier dat je dient te verzorgen en de andere dieren in het gezin (recent begin van koorts, lethargie, loopneus of -ogen, hoesten, niezen, ademhalingsmoeilijkheden of kortademigheid, braken, diarree).
- Met uitzondering van dierenartsen/dierenhotels/dierenasielen, in het geval van dieren waar niemand voor kan zorgen, mogen professionelen in de dierenzorg geen gezelschapsdieren toelaten die ziek zijn of mogelijk in contact zijn geweest met personen of dieren die (vermoedelijk) besmet zijn met het SARS-CoV-2-virus.
- Respecteer zoveel mogelijk de maatregelen voor fysieke afstand alsook de algemene hygiënemaatregelen.
- Draag systematisch een mondmasker wanneer je in contact komt met deze dieren; bij nauwe contacten wordt aanbevolen om een gezichtsscherm te dragen.
- Was systematisch je handen na ieder contact met dieren, van welke diersoort dan ook.
Wat zijn de specifieke richtlijnen voor dierenasielen/dierenhotels?
Aanvullend op de algemene richtlijnen voor beroepsactiviteiten met katten, fretten of hamsters (zie hieronder):
Opvang van dieren van diereneigenaars die om andere redenen dan Covid-19 niet meer voor hun dieren kunnen zorgen (hospitalisatie, sterfte, …) kan zonder bijkomende risico’s blijven doorgaan.
Indien een dier afkomstig van een plaats waar een persoon woont met een vermoeden of een bevestiging van een besmetting met het SARS-CoV-2-virus (de ziekteverwekker van Covid-19) ::
Indien er absoluut geen oplossing kan gevonden worden voor thuisopvang wordt aangeraden om de volgende preventieve maatregelen te nemen vanaf het binnenkomen van deze dieren in het dierenasiel/dierenhotel:
- de honden/katten/hamsters worden individueel gehuisvest in een afgesloten ruimte zodat er geen contact is met andere dieren (ook niet via de lucht);
- de verzorgers nemen de nodige hygiënemaatregelen bij de verzorging van de dieren (afstand houden tot de dieren, handen wassen na contact met de dieren of materiaal dat in contact was met de dieren). De dierenverzorgers dragen een mondmaster of, bij voorkeur, een gezichtsscherm;
- bovengenoemde maatregelen worden minimaal 3 dagen volgehouden voor honden en 14 dagen voor katten/fretten/hamsters;
- na het verblijf van de dieren worden de ruimtes en het gebruikte materiaal grondig gereinigd en gedesinfecteerd.
Het RAGCA heeft specifieke aanbevelingen opgesteld voor opvangcentra en revalidatiecentra voor het geval dat een wild dier positief test op SARS-CoV-2:
Aanbevelingen van de RAGCA in geval van een positieve diagnostische test voor SARS-CoV-2-besmetting bij in het wild levend dier (PDF)
Wat zijn de specifieke richtlijnen voor dierenkapsalons?
Aanvullend op de algemene richtlijnen voor beroepsactiviteiten met katten, fretten of hamsters (Zie hieronder):
Voor dierenkapsalons moeten de volgende richtlijnen in acht worden genomen:
- ga als diereneigenaar niet naar een dierenkapsalon als jijzelf of een lid van je gezin waar het dier deel van uitmaakt Covid-19 heeft of vermoedelijk besmet is met het SARS-CoV-2-virus;
- breng je dier niet naar een dierenkapsalon indien het dier (vermoedelijk) besmet is met Covid-19;
- bezoek geen woonplaats als de eigenaar van het huisdier of een bewoner van het huis waar het huisdier leeft, besmet is met Covid-19
- breng je kat niet naar een dierenkapsalon binnen de 14 dagen nadat een positieve test voor Covid-19 van het huisdier is verkregen;
- wanneer mogelijk moet het dier gewassen worden met shampoo alvorens andere verzorgingshandelingen worden uitgevoerd;
- de klassieke hygiënemaatregelen tegen Covid-19 (handen wassen, het gezicht niet aanraken zonder handen te wassen na contact met een dier) en het dragen van een masker of nog beter een vizier wordt aanbevolen voor de persoon die de verzorging uitvoert.
--------------------------------------------------------------------------
PRODUCTIEDIEREN
Momenteel bestaat er geen enkel bewijs voor de overdracht van het SARS-CoV-2-virus (de ziekteverwekker van Covid-19 bij de mens) van de mens op productiedieren (behalve bij marterachtigen).
Het voorkomen van besmetting met het SARS-CoV-2-virus in nertsen- of frettenhouderijen.
In Nederland, Denemarken, Spanje en de Verenigde Staten werden nertsenhouderijen positief bevonden voor SARS-CoV-2. Gezien het feit dat nertsen tot dezelfde familie behoren als de fretten (nl. de Mustelidae), waarvan reeds geweten was dat ze vatbaar zijn voor SARS-CoV-2, is deze bevinding niet verrassend.
Ook werd een stam van het SARS-CoV-2, welke genetisch heel dicht aanleunt bij de stam die circuleerde bij geïnfecteerde nertsen, teruggevonden bij twee personen die nauw contact hadden met nertsen in Nederland.
Sinds 29 juni 2020 zijn de houders van nertsen/fretten verplicht om onmiddellijk hun dierenarts te verwittigen indien zij verdachte klinische tekenen (koorts, lethargie, lopende neus of ogen, hoesten, niezen, ademhalingsproblemen of kortademigheid, braken, diarree) vaststellen bij één of meerdere dieren. Indien de dierenarts vaststelt dat er redenen zijn die een besmetting met het SARS-CoV-2-virus doen vermoeden, moet deze dit onmiddellijk telefonisch melden aan de lokale controle-eenheid (LCE) (zie luik : “Besmetting met SARS-CoV-2 bij dieren : Aangifteplichtige dierziekte”)
Het FAVV heeft reeds contact opgenomen met de dierenartsen die verantwoordelijk zijn voor de nertsenhouderijen in België om hen hiervan op de hoogte te brengen.
Bovendien is op 26 augustus 2020 een Ministerieel besluit in voege getreden dat rekening houdt met de aanbevelingen van de RAGCA (Risk Assessment Group Covid Animals) en de risicobeoordeling. Dit besluit dat met onmiddellijke ingang van toepassing is, legt de volgende maatregelen op aan de verantwoordelijken van nertsenfokkerijen:
- de toepassing van versterkte bioveiligheidsmaatregelen in hun bedrijven om de insleep en de verspreiding van het SARS-CoV-2-virus te voorkomen;
- de onmiddellijke melding aan de LCE wanneer ze een abnormale mortaliteit of morbiditeit vaststellen van nertsen in een nertsenhouderij of als er andere redenen zijn die doen vermoeden dat het gaat om een besmetting met het SARS-CoV-2-virus.
Deze nieuwe wetgeving voorziet ook dat een verplicht toezicht wordt ingesteld op het SARS-CoV-2-virus (de ziekteverwekker die Covid-19 veroorzaakt bij de mens) in alle actieve nertsenhouderijen. Raadpleeg voor meer informatie deze link naar het luik “Epidemiologisch toezicht op het SARS-CoV-2-virus bij dieren en om de verspreiding ervan in nertsenhouderijen te voorkomen – Wettelijke voorschriften”.
Zie ook de aanbevelingen van de RAGCA
|
| In parken of dierentuinen gehouden dieren |
|
Onze missie is ervoor zorgen dat alle actoren van de keten aan de consument en aan elkaar een optimale zekerheid geven dat levensmiddelen, dieren, planten en producten die ze consumeren, houden of gebruiken, betrouwbaar, veilig en beschermd zijn, nu en in de toekomst.
 |
 Afdrukbare versie |  Laatste wijziging: 03.01.2023 |  Naar boven |
|
